Nghi thức tế nữ tại Lễ hội Đền Thái Vi.

Dự lễ có đại diện Sở Du lịch, Sở Văn hóa vàThể thao; lãnh đạo Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Hoa Lư; xã Ninh Hải, Ninh Thắng, Ninh Xuân và xã Khánh Hòa (Yên Khánh); các doanh nghiệp trên địa bàn và đông đảo du khách, nhân dân địa phương. 

 Diễn văn  khai mạc lễ hội nhấn mạnh: Trong diễn trình lịch sử triều Trần kéo dài 175 năm, từ năm 1225 đến năm 1400. Mở đầu cho sự nghiệp triều Trần đó là Trần Thái Tông. Sau cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ nhất vào năm 1258, Trần Thái Tông quyết định nhường ngôi cho con là Thái tử hoàng Trần Thánh Tông để về vùng núi Vũ Lâm (nay thuộc Văn Lâm), vào hang Cả , hang Hai, hang Ba để dựng một Am nhỏ thường gọi là vườn Am để tu hành. 

Sau xét thấy ở đây vững trãi nhưng chật hẹp, lầy lội, không tiện giao thông nên Trần Thái Tông đã chuyển ra động Vũ Lâm dựng Am Thái Vi, mở đầu cho xây dựng hành cung Vũ Lâm.

Sự nghiệp triều Trần chuyển giao 14 đời vua. Đây là một thời kỳ lịch sử được đánh giá cao của nền văn hóa Việt Nam. Di tích lịch sử văn hóa đền Thái Vi chính là nơi thờ tự các vị Vua triều Trần và Đức Thánh Trần cùng hiền từ Hoàng Thái Hậu. 

Để tưởng nhớ các Vua Trần đã lập hành cung Vũ Lâm, nhân dân nơi đây đã xây dựng đền Thái Vi với tên gọi Thái Vi Từ và được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa đặc biệt quan trọng của Quốc gia năm 1994.

Di tích đền Thái Vi chính là di sản văn hóa tâm linh, là biểu tượng sinh động của truyền thống đại đoàn kết dân tộc, là biểu tượng cho ý chí tự lực, tự tôn dân tộc của người Việt Nam.

Lễ hội đền Thái Vi hàng năm là nét đẹp truyền thống tốt đẹp muôn đời của người Việt, thể hiện lòng tri ân công lao to lớn của các Vua Trần cùng các bậc tiền bối. Lễ hội khơi dậy tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc, phát huy truyền thống cách mạng, giữ gìn thuần phong mỹ tục.